:: Duygusuz.com - Dostluk ve Arkadaşlık Sitesi

Orjinalini görmek için tıklayınız: Bebeklerde demir eksikliğine dikkat
Şu anda (Arşiv) modunu görüntülemektesiniz. Orjinal Sürümü Görüntüle internal link
82045.jpg

Bebeklerde demir eksikliği bağışıklık sistemine zarar veriyor...


Yaşamın her döneminde önemli olan beslenmevirgs.gif özellikle büyümenin en hızlı olduğu evrelerden olan bebeklik döneminde ayrı bir önem taşır. Doğumdan 2 yaşın sonuna kadar devam eden dönem çocuklarda büyüme gelişmenin en hızlı olduğu, yaşama sağlıklı başlangıç için en kritik dönemdir. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Günay Ermergen çocuklarda demir eksikliğinin yaratabileceği sorunları ve tedavi şekillerini anlattı.
Bebeklerin sağlıklı gelişimi genetik özellikleri yanında beslenmevirgs.gif temiz çevrevirgs.gif sosyal etkileşimler gibi dış etmenlere de bağlıdır. Fizik ve nöromotor gelişimin sağlanması ve enfeksiyonlara karşı vücudun direnci üzerinde beslenmenin önemli etkileri vardır. Yanlış beslenme sonucunda kansızlık, raşitizm, kabızlık, obezite, hiperkolesterolomi, damar sertliği, kanser ve şeker hastalığı, diş hastalıkları başta olmak üzere pek çok sağlık sorunu ile karşı karşıya kalınır.
Değişen yaşam koşulları, farklı sosyoekonomik ve kültürel yapı beslenme alışkanlığında ve ortalama beslenme biçiminde değişikliklere sebep olmuştur. Sosyal ve ekonomik gelişimin önemli göstergelerinden birisi çocukların beslenme durumudur. Bebeklik ve çocukluk dönemi yapılan beslenme hataları öncelikle çocuğun fiziksel ya da zihinsel gelişimini etkileyebileceği gibivirgs.gif uzun süreli sağlık sorunlarının ortaya çıkmasına da yol açabilir.
Özellikle gelişmekte olan ülkelerdevirgs.gif düşük gelir düzeylerine sahip bireylerde Fevirgs.gif İyotvirgs.gif Vitamin Avirgs.gif Çinkovirgs.gif Vitamin D eksikliği görülme olasılığı çok yüksektir. Demirvirgs.gif Çinko ve Vitamin A eksikliklerinin tüm dünyada çocuk ölümlerinin 2 / 3’ ünün altta yatan nedeni olduğu bildirilmektedir.
Demir eksikliği anemisi ülkemizde 0 – 6 yaş grubunun yaklaşık yarısındavirgs.gif okul çağı çocuklarının ise % 30’unda görülmektedir. Demir eksikliği organ ve hücrelerde ya da moleküler düzeyde görülebilir. Demir oksijen taşınması, depolanmasıvirgs.gif hücre büyümesivirgs.gif çoğalmasında yaşam için vazgeçilmez bir elementtir. Toplam vücut demiri 3 - 4 gramdır. Hemen tamamı alyuvarlarda hemoglobin içinde bulunurvirgs.gif karaciğer en önemli demir deposudur. Diyetteki demirin %10’u emilir. Bu nedenle günlük diyette 8 – 10 gr demir alınması gerekir.
Yenidoğan ve 3 aylık süt çocuğu dönemi en hızlı kitlesel büyüme dönemi olmasından dolayıvirgs.gif demir gereksiniminin en çok olduğu çağdır. Yenidoğan bebek yalnızca 250 mg demirle dünyaya gelir. Bu miktar onun ancak ilk 6 ay gereksinimlerini karşılayabilir ve bundan sonra dışarıdan demir alınmazsa demir eksikliği anemisi başlar. Özellikle bitkisel kaynaklı besinlerin demir içerikleri 6 – 24 aylık dönemde bebeğin gereksinimlerini karşılayamaz.
Hayvansal kökenli besinlerdevirgs.gif bitkisel besinlerdekine göre daha çok demir bulunur ve daha yüksek oranda emilir. Bazı bebeklerde hayvansal besinlerin diyete eklenmesi yeterli olmakla birliktevirgs.gif pahalı olması nedeniyle gelişmekte olan ülkeler için pratik bir çözüm değildir. Bu nedenle bebeklere 6 aydan itibaren demir takviyesine başlanması gerekmektedir.
Prematürelervirgs.gif düşük doğum ağırlıklı bebeklervirgs.gif anne sütü ile beslenemeyenlervirgs.gif 6 aydan uzun süre tek başına anne sütü alanlarvirgs.gif bir yaşından önce inek sütü ile beslenenlervirgs.gif demir içeriği düşük yiyeceklerle beslenenlervirgs.gif sık enfeksiyon geçiren bebekler demir eksikliği anemisi için risk oluştururlar. 4 – 6 ay sürecinden başlayarak demir desteği gerekir. Bir yaş altı demir desteği verilmesinin gelişimsel ve davranışsal yararları gösterilmiştir. Tek başına anne sütüvirgs.gif yaşamın ilk altı ayından sonra tüm besin öğesi gereksinimlerini karşılayamaz. Kırmızı et ya da yumurta her gün ya da olabildiğince sık diyette olmalıdır.
Dünya Sağlık Örgütü demir eksikliğinin önlenmesi için 2 yaş altında 12virgs.gif5 mg /gün demir alımını önermektedir. Demir diyette Fe+2 (hem demiri) ve Fe+3 (hem olmayan) olarak bulunur. Fe+2'nin emilimi daha fazladır.
Emilimi en yüksek olan Fe+2 kaynağı karaciğervirgs.gif koyun ve sığır etidir. Tavuk ve balıkta bu oran azdır. Baklagillerdeki demir içeriği tahıllardan fazladır. Bitkisel besinlerde hem olmayan Fe vardır. Süt ve yumurtanın içinde Fe+3 vardır ve ancak % 4 - 15'i emilir. Anne sütü demir içeriği düşüktür ancak bu demirin emilimi %50’dir. Hem olmayan Fe kaynağı ıspanakvirgs.gif pekmezvirgs.gif semizotuvirgs.gif kuru üzümvirgs.gif börülcevirgs.gif havuçvirgs.gif patatesvirgs.gif kuru baklagillervirgs.gif yumurta yüksek demir içerikli yiyeceklerdir. Kepekli unvirgs.gif kepekli ekmek pişirmeyle hem demirinde değişiklik olmazkenvirgs.gif hem olmayan demir %70 - 80 kaybolur. Çayvirgs.gif kahvevirgs.gif kakaovirgs.gif yoğurtvirgs.gif sütvirgs.gif peynirvirgs.gif yüksek posalı yiyecekler demir emilimini azaltırlar.
Bebeğin hızla büyüdüğü bu dönemde demir eksikliği olursa bağışıklık sisteminin normal olarak çalışamaması ve buna bağlı enfeksiyon hastalıklarına yatkınlıkvirgs.gif sindirim sisteminde aksamalarvirgs.gif deri ve mukozalarda bozulmalar görülür. Bunlara ek olarak tartı alışı boy uzaması olumsuz etkilenir ve büyüme geriliği meydana gelir. Daha da önemlisi; beynin doğumdan sonraki ilk iki yaşta gelişimi çok hızlıdır. Beynin gelişimi için yeterli demir alınması zorunludur.
Yeterli alınmadığında ise zihinselvirgs.gif motor ve davranışsal yetersizlikler meydana gelir. Beyinle ilgili fonksiyon bozuklukları iki grupta toplanır. Birinci grupta davranış kusurlar ı(aşırı ağlamavirgs.gif uykusuzlukvirgs.gif huzursuzlukvirgs.gif uyumsuzlukvirgs.gif iştahsızlıkvirgs.gif anneye aşırı düşkünlük) yer alıyor. Bunlar geçici bulgulardır ve demir tedavisi ile düzelir. Ancak ikinci grupta yer alan bilişsel fonksiyonların olumsuz etkilenmesinden doğan bulgular ise kalıcı olabilir.
Klinik olarak bu çocuklarda iştahsızlıkvirgs.gif halsizlikvirgs.gif soluklulukvirgs.gif algıda güçlükvirgs.gif dikkat bozukluğuvirgs.gif dil gelişim sorunları karşımıza çıkar. Ayrıca demir eksikliği olan çocuk garip şeylere karşı bir iştah duyar (toprak yemevirgs.gif kum yemevirgs.gif buz yeme gibi).