10-01-2006, Saat: 03:03 PM
Yeni bir ara?t?rma, k?resel ?s?nman?n deniz suyunu ?s?tmas?yla ciddi risk alt?nda bulunan mercanlar?n sadece y?zde 25’inin ayakta kalabilece?i savunuyor.
LONDRA - University of Mississippi ara?t?rmac?lar?na g?re, okyanuslardaki mercanlar?n y?zde 75’i k?resel ?s?nmayla beraber ger?ekle?ecek bir?ok de?i?ime ayak uyduramayarak yok olacak. Bilim insanlar?, mercanlar?n yosunlarla kar??l?kl? i?birli?i (simbiyotik) olu?turarak, yeni duruma ayak uydurabilece?ini varsay?yordu. Ancak, yeni teze g?re 400’den fazla mercan t?r?n?n sadece y?zde 25’i ayakta kalabilecek.
Ara?t?rmay? y?r?ten University of Mississippi uzman? Tamar Goulet, k?resel ?s?nman?n yan? s?ra deniz kirlili?i ve okyanus suyunun oksitlenmesinin de mercanlar?n yok olu?unu h?zland?raca??n? belirtiyor.
K?resel s?cakl???n 1 santigrat derece dahi y?kselmesi, mercanlar?n kitlesel olarak yok olu?unu tetikleyecek. Avustralya k?y?lar?nda geni? alanlara yay?lan mercanlar?n 2050’de y?zde 95’inin yok olaca??na kesin g?z?yle bak?l?yor. Baz? ara?t?rmac?lar deniz suyunun ?s?nd??? Panama Denizi’nde mercanlar?n yosunlarla ikili ya?am formlar? olu?turarak ayakta kalabildi?ini g?stermi?ti. Hatta, bu mercanlar?n 1997-1998’de Karayipleri kavuran ve deniz suyunu 5 santigrat denece ?s?tan El Nino kas?rgas? zaman?nda ayakta kalmay? ba?ard? g?zlemlenmi?ti.
?OK YOSUNLU T?RLER KURTULACAK
Goulet, mercanlar?n yosunlarla ikili ili?ki kurabilmeleri i?in gerekli ?artlar? inceledi. Sonu?ta, sadece ve sadece birden ?ok t?re sahip yosunlar? b?nyelerinde bar?nd?ran mercanlar?n yosunlarla ili?kiye girebildi?i ortaya ??kt?. Goulet’in ara?t?rmas?nda ele ald??? 442 mercan t?r?nden sadece y?zde 23’?n?n birden ?ok t?re ait yosunu bar?nd?rabildi?i ortaya ??kt?. Bu teze g?re, tek tip yosun bar?nd?ran mercanlar ise k?resel ?s?nmayla solarak, yok olacak.
Kaynak: Ara?t?rma Marine Ecology Progress Series (vol 321) dergisinde yay?mlanm??t?r.