10-01-2006, Saat: 03:01 PM
Pembe renk mevsimlik, beyaz renk ise s?rekli buzullar? g?steriyor. Aral?k 2004 ile Aral?k 2005 aras?ndaki buzul erimesi fark? kendini belli ediyor.
NASA, Kuzey Kutbu’ndaki buzullar?n son 2 y?lda ge?mi?e g?re g?r?lmemi? bir h?zla eriyerek 730.000 km2 k???ld???n?, bu erimenin okyanuslar?n dengesini bozaca??n? a??klad?.
LONDRA / ?STANBUL - NASA uydular?n?n g?zlemlerine g?re, Kuzey Buz Denizi’ndeki buzul tabakas?ndan 2004-2005 d?neminde T?rkiye’nin y?z?l??m? kadar buz eriyerek yok oldu. Yine NASA uydular?n?n g?zlemlerinde, Kuzey Kutbu buzullar?n?n her y?l y?zde 0.7 oran?nda eridi?i ortaya ??kt?. H?zl? erimede r?zgar rejimindeki de?i?ikli?inde de etikili oldu?u d???n?l?yor, ancak uzmanlar, ger?ek neden olarak k?resel ?s?nmay? g?steriyor, ??nk? Kuzey Kutbu’ndaki erime D?nya’n?n herhangi bir noktas?nda daha h?zl?.
G?zlemlerde buzullar?n 1978’den bu yana Eyl?l 2005’te en d???k seviyeye ula?t??? saptand?. Buzul erimesine neden olan birinci s?re?, deniz suyunun ?s?nmas?, ikincisi de k?? mevsiminin s?resinin azalmas?.
Kaynak: New Scientist.
Ara?t?rmay? y?r?t?en NASA Jet Propulsion Laboratory uzman? Son Nghiem, Geophysical Research Letters dergisinde yay?mlad??? makalesinde, yaz buzullar? kadar s?rekli buzullar? da g?zlemdiklerini ve bu tabakada da ciddi erime bulundu?u belirtti. S?rekli buzullar, genellikle 3 metre kal?nl???nda olup en az 1 y?l y?zeyde kalabiliyor. Daha kolay eriyen mevsimsel buzullara g?re s?rekli buzullar daha g??l? oldu?u i?in daha ?nemli bir ?l??t kabul ediliyor. S?rekli buzul tabakas? mevsimsel tabakaya g?re daha az tuzlu, daha ?ok tatl? su ?zelli?i ta??yan bu tabakan?n i?inde daha ?ok hava baloncu?u bulunuyor.
YAKLA?IK T?RK?YE KADAR B?R ALAN
NASA uydular?n?n g?zlem yapt??? Ekim 2004-Mart 2006 d?neminde s?rekli buzullardan 730.000 kilometre’lik alan?n eri?i ortaya ??kt?. ?zellikle Rusya ve Avrupa’n?n kuzeyine d??en b?lgede erime ?st d?zeydeydi. Bilim insanlar? sadece Kanada’n?n kuzeyinde minimal bir buzul geli?imi saptad?. NASA uzmanlar? buzullar?n erime oran?n?n? 10 y?ll?k s?re?te y?zde 6.4 ila 7.8 olarak tahmin ediyor; 2005’te ise erime y?zde 14 olarak ger?ekle?ti.
NASA uydular?n?n g?zlem yapt??? Ekim 2004-Mart 2006 d?neminde s?rekli buzullardan 730.000 kilometre’lik alan?n eri?i ortaya ??kt?. ?zellikle Rusya ve Avrupa’n?n kuzeyine d??en b?lgede erime ?st d?zeydeydi. Bilim insanlar? sadece Kanada’n?n kuzeyinde minimal bir buzul geli?imi saptad?. NASA uzmanlar? buzullar?n erime oran?n?n? 10 y?ll?k s?re?te y?zde 6.4 ila 7.8 olarak tahmin ediyor; 2005’te ise erime y?zde 14 olarak ger?ekle?ti.
ER?MEDEN OKYANUSLAR DA ETK?LENECEK
Ara?t?rmaya kat?lan NASA uzman? Josefino Comiso, durumun do?a i?in bir alarm niteli?inde oldu?unu, s?rekli buzullar?n erimesindeki h?zlanman?n sera etkisi, dolay?s?yla k?resel ?s?nmayla ilgili oldu?unu belirtiyor. Buzullar G?ne? ???nlar?n? geri yans?t?rken, denizler emiyor. Bir gezegende buzullar?n y?z?l??m? azal?rsa, ?s?nmas? da h?zlan?yor. Buzullar?n erimesiyle okyanuslardaki tuzluluk oran? de?i?ecek, deniz canl?lar? ve besin zincirinde olumsuz de?i?imlere neden olacak.
Ara?t?rmaya kat?lan NASA uzman? Josefino Comiso, durumun do?a i?in bir alarm niteli?inde oldu?unu, s?rekli buzullar?n erimesindeki h?zlanman?n sera etkisi, dolay?s?yla k?resel ?s?nmayla ilgili oldu?unu belirtiyor. Buzullar G?ne? ???nlar?n? geri yans?t?rken, denizler emiyor. Bir gezegende buzullar?n y?z?l??m? azal?rsa, ?s?nmas? da h?zlan?yor. Buzullar?n erimesiyle okyanuslardaki tuzluluk oran? de?i?ecek, deniz canl?lar? ve besin zincirinde olumsuz de?i?imlere neden olacak.
Kaynak: Ara?t?rmay? konu alan makale Geophysical Research Letters dergisinde yay?mlanm??t?r.